Online theatersporten, dat kan toch nooit wat zijn? Heb je dat zelf al eens gedacht? Zo ja, lees dan hier mijn ervaringen en mijn vijf inzichten waarom online theatersportles zéker de moeite waard is. En soms nog wel leuker dan offline.
- Binnen de perken zijn de mogelijkheden even onbeperkt
Wij zijn improspelers: gebruik je superkracht en denk “ja, en”. Kijk niet naar wat er nu allemaal niet meer kan, maar onderzoek wat je nu juist wél kan, met deze letterlijke kaders en de online tools. Je hebt je woning bij de hand met alle decors en attributen, de technologie met virtuele achtergrond, chatfunctie (“ondertiteling”), camera’s op je laptop én smartphone, youtube, en het feit dat je in een rechthoekig vakje zit.
- Je wordt een betere luisteraar
De dialogen gaan net iets trager, je kan minder goed iemand onderbreken of door elkaar heen praten. Je moet je medespeler dus meer ruimte geven, en écht reageren op zijn/haar verbale of fysieke aanbod. Waarschijnlijk heb je met je werkoverleg ook al gemerkt dat mensen iets bewuster gaan communiceren. Hou dat er in, zou ik zeggen.
- Je versterkt je emotioneel en fysiek spel
Je zit in je kleine vakje, je hebt geen direct oogcontact, en alles volbabbelen is niet prettig. Daardoor leer je nu om heel duidelijk spelaanbod doen, een beetje meer dramatische mimiek en duidelijk definiëren. Dit zijn acteervaardigheden waar je straks offline ook wat aan hebt.
- Je ziet jezelf spelen
Dat is even wennen, maar hé, maak er nu gebruik van. Je kan direct je spel aanpassen. Waar beginnende spelers bijvoorbeeld tijdens een dub vergeten om hun mond te blijven bewegen en te blijven handelen, worden ze nu meteen bewust van hun eigen spel en gaan ze dat al spelende verbeteren. Overigens kun je je eigen beeld voor jezelf wel verbergen als je dat wil. Moet je ook eens uitproberen, kijken of je dan nog beter focust op je medespeler.
Wat zijn leuke dingen om online te doen?
Renka van Esch en Jeroen du Chatinier hebben een prachtig levend document aangelegd met spelvormen die online leuk zijn. Experimenteer met het medium. Zeg “ja, en” en onthou, fouten maken mag.
Speel met camerastandpunten, inzoomen op een gezicht of handeling, op andere locaties spelen. De Soap is leuk, de Zitten-Liggen-Staan is hilarisch. Wij zijn dankzij film en tv heel erg gewend om als kijker te denken in viewpoints, inzoomen en zaken uit beeld laten. Dat prikkelt de fantasie van de kijker.
Gebruik de voorwerpen uit je huis. Alleen al het doorgeven van voorwerpen “door de camera” naar iemand ergens anders in het land geeft een connectie. Blijken we ineens allemaal dezelfde handencrème op tafel te hebben liggen. Je leert elkaars privéomgeving een beetje kennen. Je hebt vast ook al de kinderen van je collega door het beeld zien lopen de afgelopen tijd.
Speel in je echte decor, dan hoef je dat niet te mimen. De Extreme House Makeover van Easylaughs is een prachtig idee. Een personage – met een handicap en werkzaam voor een goed doel – laat in een rondleiding zien hoe zijn huis niet meer volstaat voor zijn situatie. Een tweede speler laat als architect daarna zien hoe het huis (diens eigen huis dus) nu verbouwd en verbeterd is.
Blijf bewegen. Doe de Diamond Dance, yogahoudingen, ga staand spelen, gebruik afstand. Je kan ook oefeningen doen waarbij je met een tweetal apart gaat oefenen (breakout rooms in Zoom), of zoals bij een Cluedo waar je drie spelers de gang op stuurt. Je kan spelen op locaties echter maken met achtergrondfoto’s (een link naar een verzameling geschikte foto’s staat in het document van Renka). Doe een variant op de Reporter op locatie. Neem de ruimte!
Uiteraard kun je ook eens de tijd nemen om je storytellingvaardigheden te oefenen, of je dialogen, of alles wat met tekst te maken heeft. Of je solospel, via het Remifestival.
Maar de beste tip is dit:
- De wereld ligt aan je voeten
Als je in het Engels durft te spelen (gewoon doen!) dan kun je nu met improspelers uit de hele wereld spelen. Docenten uit Chicago en Israel, maar ook uit Maastricht en Deventer leren kennen. Zoek de online trainingen op. Prijzen variëren van gratis tot $25, of €75 voor een groepsles. De wereld is je oester.
Zijn er ook nog kanttekeningen aan online les?
Jazeker. Na precies 1,5 uur raken spelers vermoeid. Ik begrijp ook goed dat veel van je medespelers nu niet op (online) theatersport zitten te wachten. Na een hele dag werken, beeldschermvergaderen, kinderen lesgeven of werken in de zorg. Voor velen zijn dit enorm intensieve dagen. Of er liggen kinderen te slapen in de aangrenzende kamer, of je wil je huisgenoten niet storen met je gedans, gelach of acteerprestaties in het huis.
Tot slot
Het woord “improviseren” is nog nooit zo vaak gevallen als de laatste paar weken. Ineens is heel Nederland ervaringsdeskundige in improvisatie en verandering. Je collega’s zijn, in tegenstelling tot jou, onbewust bekwaam. Jij hebt een streepje voor op het accepteren van een nieuwe situatie en daarop verder bouwen. Maar je ziet je collega’s en hele bedrijven nu ook de principes van theatersport toepassen: in mogelijkheden denken, fouten mogen maken, beter luisteren, complimenten uitdelen (laat de ander schitteren). Een getrainde improvisatiespier is een zegen. Om maar te eindigen met hét cliché van deze tijd: Juist nu.
—
Marieke van Laar