Stikdonker was het toen ik het theater van Nijmegen instapte. Ik zag geen hand voor ogen. Een vriendelijke stem begeleidde mij de eerste stappen. De man die bij de stem hoorde, pakte niet mijn hand, maar zei dat ik zijn stem moest volgen. Ik merkte dat ik gebogen stond, verkrampt. Ik had telkens het idee dat ik ergens tegenaan zou botsen. En ik sprak geen woord. Behalve als het moest. Heel voorzichtig durfde ik te lopen. Stapvoets. En toen begon het avontuur…
In de schouwburg van Nijmegen zit het MuZIEum, een aardedonkere ruimte waar een blind persoon je rondleidt langs een parcours, zodat je meemaakt hoe het is om blind te zijn. Zelf vond ik het een eye opener (nou ja, je snapt wat ik bedoel). Er gaat echt een wereld voor je open als je je op deze manier in een ander verplaatst. De rondleiding leidde mij langs een gefingeerde oversteekplaats, een winkeltje en meer alledaagse locaties, die ik als nep-blinde mocht ervaren. Pas helemaal aan het einde van de tocht kreeg ik te zien wie de persoon was die mij had meegenomen. Fascinerend.
Blinde mensen moeten elke dag flink improviseren. Bijna niks loopt zoals je van tevoren dacht. Je kunt heel veel dingen niet meteen inschatten. Je leeft op de tast en soms moet je blind vertrouwen hebben in de mensen om je heen. Ik zag meteen de link naar improvisatie. Impro-spelers moeten ook klaar zijn voor onverwachte situaties, alsof ze met ogen dicht in het diepe springen, met alle vertrouwen in het team.
Voorstelling
En dus bedachten we ‘Blindelings’, een voorstelling waarin we onszelf en het publiek proberen mee te nemen in een wereld zonder zicht. De ene keer spelen de acteurs geblinddoekt en ziet of hoort het publiek ons stuntelen. De andere keer spelen we een scene in het donker, waarbij we vooral de zintuigen gehoor en gevoel zullen prikkelen. We hopen dat er niet alleen mensen in de zaal zitten die 20/20-zicht hebben, maar dat we ook de eer hebben om voor enkele blinden of slechtzienden te spelen. Het lijkt ons geweldig om beide doelgroepen een show te geven die ze nog nooit hebben beleefd.
In de voorstelling gaan we korte scenes spelen, waarbij het tempo waarschijnlijk wat lager zal liggen dan normaal. Je eerste reflex is al gauw ‘meer gaan praten’, om allerlei zaken uit te leggen. Maar dat is niet de beste oplossing, merken we. Je moet juist de rust bewaren, gebruik maken van stilte, geluiden, beweging door de ruimte en speelrichting. We proberen elkaar op het podium te vinden, letterlijk en figuurlijk. We hebben ook de hulp ingeschakeld van Bartimeus, een organisatie die zich inzet voor blinden en slechtzienden. Zij begeleidden eerder al een dansgroep die speciaal voor mensen met een visuele beperking een voorstelling heeft gemaakt.
Natuurlijk zijn we flink aan het oefenen voor deze speciale voorstelling. Maar ergens heb ik ook het gevoel dat we er gewoon blind voor moeten gaan. Voluit spelen met alle expressie die we hebben. We gaan kleuren laten klinken, schaduwen laten voelen en emoties laten proeven. Soms zie ik een show vooraf al helemaal voor me. Nu ben ik vooral benieuwd. Bang om te botsen? Misschien. Durven we meteen voluit te praten? Wie weet. We zetten voorzichtig onze eerste stappen. En dan begint het avontuur…
Vincent Mirck, theatersportgroep Iets Anders, Utrecht
De show ‘Blindelings’ is op zaterdag 15 oktober (Witte Stokkendag, de dag waarop we extra aandacht hebben voor mensen met een visuele beperking) in stadskasteel Oudaen in Utrecht, om 20.00 uur. Tickets: www.ietsanders.nu.